Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

A. Kiến thức trọng tâm

I. Tình hình các nước ĐNA sau CTTG thứ nhất.

1. Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội.

  • Kinh tế: Bị lôi cuốn vào hệ thống kinh tế TBCN, với tư cách là thị trường tiêu thụ, cung cấp nguyên liệu thô.
  • Chính trị: Chính quyền thực dân khống chế thâu tóm mọi quyền lực.
  • Xã hội: Bị phân hoá sâu sắc, hình thành các giai cấp tầng lớp mới: tư sản và vô sản

=> Ảnh hưởng bởi Cách mạng tháng Mười và phong trào cách mạng thế giới

2. Khái quát về phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á.

  • Phong trào dân tộc tư sản có những bước tiến rõ rệt.
  • Từ đầu thập niên 20, giai cấp vô sản cũng bắt đầu trưởng thành và tham gia đấu tranh.

=>Phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á vào thời kì sôi nổi, quyết liệt.

II. Phong trào độc lập dân tộc ở In- đô- nê- xi- a.

Thời gianSự kiện chính
1918 – 19265/ 1920: ĐCS Inđônêxia thành lập lãnh đạo cách mạng.Tiêu biểu: Khởi nghĩa vũ trang ở Gia va và Xu ma tơ ra (1926 – 1927).
1927 – 19301927: Quyền lãnh đạo phong trào cách mạng chuyển sang Đảng dân tộc Inđônêxia (của giai cấp tư sản).
Thập niên 30Đầu thập niên 30: phong trào lan rộng khắp các đảoCuối thập niên 30: Liên minh chính trị In-đô-nê-xi-a thành lập.


III. Phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp ở Lào và Campuchia (1918-1939)

NướcTên cuộc khởi nghĩaThời gian
LàoOng Kẹo và Com – ma –đam.1901 – 19371918 – 1922
Cam – pu – chiaPhong trào chống thuế và chống bất phu.Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa vũ trang của nhân dân Rô – lê – phan.1925 – 1926
  • Phong trào phát triển mạnh nhưng còn mang tính tự phát, lẻ tẻ.
  • Có sự liên minh chiến đấu giữa 3 nước Đông Dương
  • Đảng cộng sản Đông Dương ra đời tạo nên sự phát triển mới của phong trào cách mạng ở Đông Dương.

IV. Cuộc đấu tranh chống thực dân Anh ở Mã lai và Miến Điện (1918-1939)

1. Mã Lai

  • Nguyên nhân: chính sách bóc lột nặng nề của thực dân Anh.
  • Nét chính: Đầu thế kỉ XX, giai cấp tư sản  thông qua tổ chức Đại hội toàn Mã Lai lãnh đạo.
  • Hình thức đấu tranh phong phú:
    • Đòi dùng tiếng Mã Lai trong trường học.
    • Đòi tự do kinh doanh, cải thiện việc làm.
  • Giai cấp công nhân cùng tham gia tích cực.
  • Tháng 4/1930: Đảng Cộng sản được thành lập đã thúc đẩy phong trào cách mạng phát triển nhưng chưa đủ điều kiện để lãnh đạo phát triển cách mạng.

2. Miến Điện

  • Đầu thế kỉ XX
    • Phong trào đấu tranh phát triển dưới nhiều hình thức (bất hợp tác, tẩy chay hàng hóa Anh, không đóng thuế…).
    • Phong trào đã lôi cuốn đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia. Tiêu biểu là nhà sư Ốttama đã khởi xướng và lãnh đạo.
  • Trong thập niên 30
    • Phong trào phát triển lên bước cao hơn.
    • Tiêu biểu là phong trào Tha Kin đã lôi cuốn đông đảo quần chúng tham gia đòi quyền làm chủ đất nước (đòi cải cách quy chế đại học, thành lập trường đại học riêng cho Miến Điện, đòi tách Miến Điện ra khỏi Ấn Độ và được quyền tự trị).
    • Kết quả: năm 1937 Miến Điện được tách ra khỏi Ấn Độ và hưởng quyền tự trị trong khối liên hiệp Anh.
  • Đặc điểm chung
    • Phong trào đấu tranh phát triển mạnh.
    • Đều do giai cấp tư sản lãnh đạo.
    • Đều đấu tranh bằng phương pháp hòa bình.

V. Cuộc cách mạng năm 1932 ở Xiêm (Thái Lan)

  • Nguyên nhân:  Nhân dân Xiêm > < Nền quân chủ chuyên chế
  • Lãnh đạo: Giai cấp tư sản (Pri – đi Pha – nô – mi – ông)
  • Kết quả, ý nghĩa: Lật đổ nền quân chủ chuyên chế, thiết lập nền quân chủ lập hiến, mở đường cho Xiêm phát triển theo hướng tư bản.
  • Tính chất: Cách mạng tư sản không triệt để

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài

Câu 1: Trang 84 – sgk lịch sử 11

Tình hình các nước Đông Nam Á sau Chiến tranh thế giới thứ nhất có những chuyển biến quan trọng nào về mặt kinh tế, chính trị, xã hội?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Tình hình các nước Đông Nam Á sau chiến tranh thế giới thứ nhất là:

  • Kinh tế: Bị lôi cuốn vào hệ thống kinh tế TBCN, với tư cách là thị trường tiêu thụ, cung cấp nguyên liệu thô.
  • Chính trị: Chính quyền thực dân khống chế thâu tóm mọi quyền lực.
  • Xã hội: Bị phân hoá sâu sắc, hình thành các giai cấp tầng lớp mới: tư sản và vô sản.

Câu 2: Trang 85 – sgk lịch sử 11

Nét mới trong phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới(1918 – 1939) là gì?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Nét mới trong phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới(1918 – 1939) là:

Bước phát triển của phong trào dân tộc tư sản cùng với sự lớn mạnh của giai cấp tư sản dân tộc.

  • Giai cấp tư sản đề ra mục tiêu đấu tranh rõ ràng, bên cạnh mục tiêu kinh tế, mục tiêu độc lập tự chủ như đòi quyền tự chủ về chính trị, đòi dùng tiếng mẹ đẻ trong nhà trường.
  • Đảng Tư sản được thành lập và ảnh hưởng rộng rãi trong xã hội. (Đảng Dân tộc ở Inđônêxia, phong trào Tha Kin ở Miến Điện, Đại hội toàn Mã Lai…)

Sự xuất hiện xu hướng vô sản:

  • Công nhân tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lê-nin nên chuyển biến mạnh về nhận thức. Vì vậy, Đảng Cộng sản đã được thành lập ở nhiều nước (tháng 5/1920: Đảng Cộng sản Inđônêxia (5- 1920); năm 1930: Đảng Cộng sản Đông Dương, Mã Lai, Xiêm, Philippin…).
  • Đảng lãnh đạo cách mạng,đưa phong trào trở nên sôi nổi, quyết liệt như khởi nghĩa vũ trang ở Inđônêxia (1926-1927); phong trào 1930 – 1931 mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh ở Việt Nam).

Câu 3: Trang 86 – sgk lịch sử 11

Nêu những diễn biến chính của phong trào độc lập dân tộc ở In-đô-nê-xi-a trong thập niên 20 của thế kỉ XX?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Diễn biến chính của phong trào độc lập dân tộc ở In-đô-nê-xi-a trong thập niên 20 của thế kỉ XX:

  • 5/1920: Đảng Cộng Sản Inđônêxia thành lập lãnh đạo cách mạng.
  • Đảng cộng sản đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Gia va và Xu ma tơ ra (1926 – 1927). Mặc dù cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng đã làm rung chuyển nền thống trị của thực dân Hà Lan ở In – đô – nê-xi-a
  • Năm 1927, quyền lãnh đạo phong trào cách mạng chuyển sang Đảng dân tộc Inđônêxia (của giai cấp tư sản).
  • Đầu thập niên 30, phong trào đấu tranh tiếp tục lan rộng khắp các đảo
  • Cuối thập niên 30: Liên minh chính trị In-đô-nê-xi-a thành lập.

Câu 4: Trang 86 – sgk lịch sử 11

Lập niên biểu về phong trào độc lập dân tộc ở In-đô-nê-xi-a trong thập niên 30 của thế kỉ XX?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)
Thời gianSự kiện chínhKết quả
1933Khởi nghĩa của các thủy binh ở cảng Su-ra-bay-aBị đàn áp, Đảng dân tộc bị đặt ngoài vòng pháp luật
12/1939Liên minh chính trị In-đô-nê-xi-a, đứng đầu là Xu-các-nô triệu tập Đại hội đại biểu nhân dân để biểu thị sức mạnh đoàn kết và thống nhất dân tộcThông qua Nghị quyết về ngôn ngữ, quốc kì(cờ màu đỏ và trắng, quốc ca.
9/1941Hội đồng nhân dân In-đô-nê-xi-a được thành lập, mong muốn hợp tác với chính quyền thực dân chống phát xít Nhật.Thực dân Anh từ chối.

Câu 5: Trang 87 – sgk lịch sử 11

Liên minh chiến đấu chống Pháp của nhân dân ba nước Đông Dương được thể hiện ở những sự kiện nào?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp tăng cường chính sách khai thác thuộc địa, nhất là ở các nước Đông Dương, chính sách khai thác tàn bạo và chế độ thuế khóa, lao dịch nặng nề đã làm bùng nổ phong trào đấu tranh chống pháp ở các nước Đông Dương.

Từ năm 1930, sự ra đời của Đảng Cộng Sản Việt Nam (Từ tháng 10/1930 là Đảng Cộng sản Đông Dương) đã mở ra thời kì mới của phong trào cách mạng ở Đông Dương. Những cơ sở bí mật  đầu tiên của Đảng đã được thành lập ở Lào và Cam – pu – chia. Sau thất bại của phong trào Xô Viết – Nghệ Tĩnh ở Việt Nam, thực dân Pháp tập trung lực lượng, đàn áp dã man những người cộng sản, phá vỡ các cơ sở cách mạng hai nước này.

Trong những năm 1936 – 1939, Mặt trận dân chủ Đông Dương được thành lập, tập hợp các tầng lớp nhân dân đấu tranh chống bọn phản động thuộc địa, chống phát xít, chống chiến tranh.

Câu 6: Trang 88 – sgk lịch sử 11

Nêu những nét chính của phong trào giải phóng dân tộc ở Mã Lai và Miến Điện?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Những nét chính của phong trào giải phóng dân tộc ở Mã Lai và Miến Điện:

Mã Lai

  • Nguyên nhân: chính sách bóc lột nặng nề của thực dân Anh.
  • Nét chính: Đầu thế kỉ XX, giai cấp tư sản  thông qua tổ chức Đại hội toàn Mã Lai lãnh đạo.
  • Hình thức đấu tranh phong phú:
    • Đòi dùng tiếng Mã Lai trong trường học.
    • Đòi tự do kinh doanh, cải thiện việc làm.
    • Giai cấp công nhân cùng tham gia tích cực.

=> Tháng 4/1930: Đảng Cộng sản được thành lập đã thúc đẩy phong trào cách mạng phát triển nhưng chưa đủ điều kiện để lãnh đạo phát triển cách mạng.

Miến Điện

  • Đầu thế kỉ XX: Phong trào đấu tranh phát triển dưới nhiều hình thức (bất hợp tác, tẩy chay hàng hóa Anh, không đóng thuế…). Những phong trào đã lôi cuốn đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia. Tiêu biểu là nhà sư Ốttama đã khởi xướng và lãnh đạo.
  • Trong thập niên 30: Phong trào đấu tranh ở Miến Điện phát triển lên cao. Trong đó, tiêu biểu là phong trào Tha Kin đã lôi cuốn đông đảo quần chúng tham gia đòi quyền làm chủ đất nước (đòi cải cách quy chế đại học, thành lập trường đại học riêng cho Miến Điện, đòi tách Miến Điện ra khỏi Ấn Độ và được quyền tự trị).

=> Kết quả: năm 1937 Miến Điện được tách ra khỏi Ấn Độ và hưởng quyền tự trị trong khối liên hiệp Anh.

Câu 7: Trang 89 – sgk lịch sử 11

Cuộc cách mạng năm 1932 ở Xiêm có ý nghĩa như thế nào?

Trả lời câu hỏi Bài 16: Các nước Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 – 1939)

Cuộc cách mạng năm 1932 ở Xiêm có ý nghĩa: Lật đổ nền quân chủ chuyên chế, thiết lập nền quân chủ lập hiến, mở đường cho Xiêm phát triển theo hướng tư bản. Đồng thời, cuộc cách mạng này cũng là bài học, kinh nghiệm đối với các nước khác trong khu vực.

Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1: Trang 89 – sgk lịch sử 11

Nêu một số nét khái quát về phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới?

Trả lời câu hỏi

Một số nét khái quát về phong trào độc lập dân tộc ở Đông Nam Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới:

  • Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào độc lập dân tộc phát triển hầu khắp ở các nước Đông Nam Á.
  • Phong trào đấu tranh có nhiều tiến bộ rõ rệt cùng với sự phát triển và lớn mạnh của giai cấp tư sản dân tộc.
  • Một số chính đảng tư sản ở Đông Nam Á ra đời.
  • Dưới sự lãnh đạo của các Đảng cộng sản, phong trào đấu tranh của nhân dân các nước Đông Nam Á diễn ra sôi nổi và quyết liệt.

Câu 2: Trang 89 – sgk lịch sử 11

Phong trào chống Pháp của nhân dân Lào và Cam-pu-chia giữa hai cuộc chiến tranh thế giới diễn ra như thế nào?

Trả lời câu hỏi

Diễn biến phong trào chống Pháp của nhân dân Lào và Cam-pu-chia giữa hai cuộc chiến tranh thế giới:

Phong trào chống Pháp của nhân dân Lào:

  • Trong hơn 30 năm đầu thế kỉ XX, ở Lào diễn ra cuộc khởi nghĩa của Ong Kẹo và Com- ma – đam.
  • Trong những năm 1918 – 1922 ở Bắc Lào và Tây Bắc Việt Nam diễn ra cuộc khởi nghãi của người Mèo do Chậu Pa – chay lãnh đạo.

=> Đánh giá:

  • Phong trào đấu tranh phát triển mạnh mẽ
  • Mang tính tự phát và lẻ tẻ
  • Chủ yếu ở địa bàn Bắc Lào phong trào cách mạng lên hệ chặt chẽ với Việt Nam.

Phong trào chống Pháp của nhân dân Cam – pu – chia:

  • 1925 – 1926: Diễn ra phong trào chống thuế. Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa vũ trang của nhân dân Rôlêphan.

=>Đánh giá:

  • Có sự liên minh chiến đấu của cả 3 nước.
  • Phát triển thành đấu tranh vũ trang. Cũng mang tính tự phát, phân tán.
  • Sự ra đời của ĐCS Đông Dương đã tạo nên sự phát triển mới của cách mạng Đông Dương.

Giới thiệu về Hội Gia sư Đà NẵngTrung tâm gia sư dạy kèm tại nhà

Chúng tôi tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà Đà Nẵng.
Chúng tôi luôn đặt chất lượng dạy và học lên hàng đầu, giới thiệu gia sư uy tín dạy các môn, các lớp từ cấp 1, 2, 3, luyện thi lớp 10, luyện thi đại học.
Phụ huynh đừng quá lo lắng địa chỉ Hội Gia sư Đà Nẵng xa nhà của quý phụ huynh. Trong danh sách sinh viên cộng tác làm gia sư dạy kèm tại nhà, chúng tôi luôn sẵn sàng hàng trăm gia sư với tiêu chí:

  • Trong khu vực gần nhà phụ huynh để tiện gia sư di chuyển
  • Phù hợp với yêu cầu của phụ huynh về giới tính, kỹ năng, kinh nghiệm, chuyên môn
  • Gia sư vui vẻ, nhiệt tình thân thiện.
  • Xác định dạy kèm tại nhà cho học sinh lâu dài theo thời gian yêu cầu của phụ huynh.

Hội Gia sư Đà Nẵng tự hào là Trung tâm gia sư dạy kèm tại nhà uy tín với phụ huynh và gia sư

Tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà, giới thiệu gia sư nhiệt tình, hiệu quả.
Điện thoại: 0934490995
Địa chỉ: 159 Yên Khê 2, Thanh Khê, Đà Nẵng, Việt Nam
Website: https://hoigiasudanang.com
Facebook: https://facebook.com/hoigiasudanang
Google Maps: https://g.page/HoiGiasuDaNang

Gia sư dạy kèm tại nhà ở Đà Nẵng

(Visited 203 times, 1 visits today)

Leave a Comment